Roep om regelgeving en advies aan circussen

De circusbranche roept al jaren om adequate regelgeving. Regels betreffende het houden van dieren en het werken met dieren in het circus. In 2007 heeft de Vereniging Nederlandse Circus Ondernemingen (VNCO) in overleg met internationale deskundigen de Richtlijnen Welzijn Circusdieren gepubliceerd.

In 2008 heeft Wageningen Universiteit in opdracht van het ministerie van landbouw (voluit: Landbouw Natuurbeheer en Voedselkwaliteit, thans Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) onderzoek verricht naar het welzijn van dieren in circussen in Nederland. Het rapport is in 2009 openbaar gemaakt. De toenmalige minister van landbouw, mevrouw Gerda Verburg, kondigde aan dat het ministerie zou gaan werken aan regelgeving voor circussen in Nederland.

In de lijn van de bevindingen in de rapporten zouden er regels komen die:

* het verbieden om dieren via wildvang te verkrijgen
* eisen stellen aan de huisvesting van dieren tijdens transport en tijdens het verblijf
* eisen stellen aan de deskundigheid van stalpersoneel
* eisen stellen betreffende de veterinaire verzorging van dieren
* eisen stellen aan de administratie van circusdieren bi de circussen



De Richtlijnen Welzijn Circusdieren van de VNCO vormen een goede eerste opzet voor de op te stellen regelgeving. De Richtlijnen beschrijven immers de minimumeisen die moeten worden gesteld aan de huisvesting van dieren tijdens transport en verblijf, het voedsel en lichaamsbeweging. Verder verwijzen de richtlijnen naar de bestaande CITES regelgeving betreffende de handel in beschermde diersoorten, waarmee indirect wildvang van deze diersoorten wordt verboden. Om de deskundigheid van stalpersoneel te vergroten beschikt de circusbranche in Duitsland reeds over een opleidingsinstituut. Daar zouden Nederlandse circussen ook gebruik van kunnen maken. De laatste twee punten worden in principe in voldoende mate afgedekt door de bestaande wetgeving. Immers de Gezondheids en Welzijnswet Dieren (Gwwd) stelt eisen aan de verzorging van dieren en verbiedt elke vorm van verwaarlozing. Ook betreffende de administratie van dieren bestaan goede regels. Wij constateren hooguit een gebrek aan handhaving door de overheid. Daarvoor is voor deze deelaspecten geen nieuwe regelgeving benodigd!

Bij door ons uitgevoerde controles bij circussen zien wij dat het over het algemeen goed gesteld is met het welzijn van de dieren. Maar helaas moeten ook wij constateren dat een enkel circus in Nederland de zaken niet goed voor elkaar heeft. In principe beschikt elk circus over dezelfde materialen: Tent, wagens en dierverblijven mogen dan weliswaar afwijken in kleur, vorm of afmeting; hun functionaliteit is overal precies gelijk. En dus zou elk circus hetzelfde welzijnsniveau aan de dieren kunnen bieden.

Met name bij de zogeheten "familiecircussen" zien wij dat het op deelaspecten nog wel eens mis gaat. Concrete voorbeelden:

* Tijdens de opbouw of afbouw als alle circusmedewerkers bezig zijn met laden en lossen verslapt de aandacht voor de dieren. Paarden, kamelen lama's en zelfs tijgers(!) zien kans om te ontsnappen.
* De tijd tussen het pisteklaar maken van dieren (schoonmaken) en het optreden is soms te lang waardoor dieren in uitzonderlijke gevallen ongeveer drie uur niet vrij kunnen bewegen, liggen, eten of drinken.
* Medewerkers hebben dubbele functies. De dierverzorger helpt tijdens de voorstelling mee in de circustent bij het klaarzetten of weghalen van rekwisieten.

Daarbij is het overigens nooit tot ongelukken gekomen. Maar het vangen van een dier of het niet kunnen eten of drinken levert ongemak voor het dier op waarmee het welzijn tijdelijk is aangetast. Daarom is het een goede zaak dat er regels komen die deze deelaspecten omvatten.

Voor de familiecircussen, met doorgaans kleine personele bezetting, is het advies heel simpel: Zorg voor voldoende personeel dat permanent bij de dieren blijft om deze op de juiste manier te verzorgen. Ook tijdens de opbouw, afbouw of voorstelling!

Elke ontsnapping of tijdelijke welzijnsaantasting van een circusdier is er een te veel.

Stokken met punaises?

Stokken met punaises?

Het laatste ongelooflijke verhaal over de vermeende mishandeling van circusolifanten in Nederland is te lezen op de twitter van @WDdTU en @VinexBloem. Iemand zou hebben gezien dat het publiek van het circus in Den Bosch (Mega Kerstcircus, CKC) "met stokken met punaises zou moeten zitten voor het geval ze iets zouden doen".

Zo ontstaan dus de sprookjes, fabeltjes en andere ongeloofwaardige uitspraken over circusdieren...